Πατρικαι Νουθεσίαι.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

Ουδέν εκλεκτότερον του μοναχισμού. Μοναχισμός θα ειπή, θέωσις, αγιασμός κατ’ άμφω, μέθεξις Θεού. Μοναχισμός είναι επίγνωσις και συναίσθησις και εύρευσις της εντός του ανθρώπου βασιλείας του Θεού. Τις σοφός και συνήσει ταύτα! Τις όντως συνετός επέγνω ότι εν τω μοναχισμώ υπάρχει η εξαίρετος χάρις του Θεού, ως θέωσις, ως αγιασμός και αφήσας κόσμον, θελήματα και ελευθερίαν, ελθών και βιώσας αυτόν, σκάψας και αγωνισάμενος εύρε τον Ιησούν και γέγονε βασιλεύς βασιλεύων εν τη ελευθερία των παθών. Ανευ μοναχισμού ουδείς έρχεται εις την απάθειαν, ουδείς αποκτά νουν καθαρόν άνευ αγρυπνίας, εγκρατείας και αδιαλείπτου ευχής. Ουδείς έρχεται εις θεωρίας επίβασιν άνευ μοναστικού βιώματος. Με τον Ιησούν ουδείς έρχεται εις τόσον στενήν συνάφειαν και επαφήν, ειμή εκείνος μόνον, που θα παραμείνη πλησίον Του και δεν θα Τον εγκαταλείψη. Τότε θα αξιωθή του μακαρισμού: «Μακάριοι οι ακούοντες τον λόγον του Θεού».
Αν η καρδία δεν αγνισθή, ο αγνός Ιησούς δεν έρχεται, όπως ποιήση μονήν εις αυτήν. Πως είναι δυνατόν όμως εν μέσω του κόσμου συναναστρεφόμενος αγνίσαι τις την εαυτού καρδίαν; Δι’ αυτόν τον λόγον, γνωρίσαντες οι πατέρες τούτο και εγκαταλιπόντες τον κόσμον κατώκησαν εις την έρημον και εκεί έστησαν την παλαίστραν των και εκέρδισαν και έλαβον τους στεφάνους της νίκης.
Καλείται λοιπόν ο άνθρωπος με σύμμαχον τον Θεόν και βοηθόν Γέροντα, να αρχίση την πάλην και τον αγώνα τον πνευματικόν. Ο δε εχθρός ως διάβολος, κόσμος και σάρκα, θα προβάλη κραταιάν αντίστασιν, ώστε να εκφοβίση τον αγωνιστήν, όστις εάν κρατήση ισχυρώς τας συμβουλάς και οδηγίας του πνευματικού του οδηγού, ασφαλώς θα επιτύχη την νίκην και θα λάβη τους στεφάνους της αιωνίου δόξης. Ο μοναχισμός είναι υπερφυσικός. Η ζωή του μοναχού είναι υπερφυσική, διότι αρνείται εις όλην της την κυριολεξίαν την φύσιν. Και ιδού, σπάζει τους φυσικούς δεσμούς με τους γονείς και συγγενείς αυτού, εγκαταλείπει αυτούς δια βίου, όχι δι’ ιδιοτελείς σκοπούς, αλλά μόνον και μόνον, δια να υπηρετήση τον Θεόν με μίαν ολοκληρωμένην αφοσίωσιν. Η νέα του ζωή έχει ως σκοπόν την νέκρωσιν του σαρκικού φρονήματος και την κατάληψιν δια του αγώνος της ισαγγέλου αγνείας. Φυσικόν είναι ο ύπνος της νυκτός, αλλ’ ο μοναχισμός επιβάλλει την αγρυπνίαν, όπως γίνη ο μοναχός ως στρουθίον μονάζον επί δώματος. Φυσικόν είναι η ελευθερία του ατόμου, αλλ’ ευθύς ως μονάση ο άνθρωπος επιβάλλει νέκρωσιν του ιδίου θελήματος, ένεκεν της αγάπης προς τον Θεόν, και γενικώς η ζωή του μοναχού είναι τελείως διαφορετική από την κατά κόσμον, δια τούτο και εκλήθη αγγελική, δια την υπερφυσικήν αυτής πορείαν. Μεγάλη χάρις από τον Θεόν είναι να κληθή κανείς δια τον μοναχισμόν και μεγαλυτέρα χάρις είναι το να επιτύχη πνευματικόν οδηγόν εν αυτώ. Διότι το να αφήσωμεν τον κόσμον είναι εύκολον, αλλά το να εύρωμεν κατάλληλον οδηγόν, αυτό είναι ιδιαιτέρα εύνοια του Θεού, διότι από τον οδηγόν θα εξαρτηθή η πρόοδος ή μη του αποταξαμένου. Η μνήμη του θανάτου επιμεληθείσα καλώς παρέχει ισχυράν δύναμιν εις την αρχήν της προθέσεως προς αποταγήν του κόσμου, καθώς και καθ’ όλον τον μοναχικόν κατόπιν βίον. Η μνήμη αύτη θα του γίνη μία πανίσχυρος πνευματική φιλοσοφία, ένθεν θα αντλή την αλήθειαν των πραγμάτων προς υποσκελισμόν των προσκαίρων απάντων. Επισκέψου τα ψυχρά μνήματα, και εκεί έντεινον το ους σου, και άκουσον τι λαληθήσεταί σοι εκ των οικούντων εν αυτοίς: «Τι γαρ ωφελήσει άνθρωπον, εάν κερδήση τον κόσμον όλον και ζημιωθή την ψυχήν αυτού;» ( Μαρκ. 8.36 ), «ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης» ( Εκκλ. 1,2 ).
Εις την ώραν την δυσκολωτάτην και πάνυ οδυνηράν του θανάτου, ουδείς υπάρχει ο βοηθών τον άνθρωπον, ει μη τα έργα του μόνον. Ουδείς εις την αλήθειαν, ει μη ο Θεός. Εάν Τούτον θεραπεύσωμεν, έξομεν πανίσχυρον βοηθόν και αντιλήπτορα εις τον δεινόν και επιθανάτιον χωρισμόν ψυχής και σώματος ημών. Οίον αγώνα έχει η ψυχή χωριζομένη του σώματος! Αυτόν τον αγώνα μνημόνευε διηνεκώς και σκέψου και πρόσεχε ότι έχομεν και εναέρια τελώνια, που παρεμποδίζουν τας ανερχομένας ψυχάς να ανέλθουν, παρουσιάζοντα τας πράξεις του βίου προς εμποδισμόν της ανόδου αυτών και ούτω παρασύρουν αυτάς εις τον άδην. Κατόπιν πρέπει να προσέξωμεν ότι και κριτήριον έχομεν να υποστώμεν. Οίμοι, και τι κριτήριον! Τότε το «ήμαρτον» και το «ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ» ουδέν ισχύουν, αλλά φραγήσεται παν στόμα μη έχον τι απολογήσηται. Ταύτα και πλείστα τούτων οφείλομεν σκέπτεσθαι, όπως εξιχνιάσωμεν καλύτερον οίον προορισμόν έχομεν και ανατρέξωμεν το συντομώτερον προς κατάληψιν αυτού, διότι ουκ οίδαμεν τι τέξεται η επιούσα, άδηλος γαρ ο θάνατος. Μόνον το κατά Θεόν αγαθόν θα μείνη και θα ακολουθήση τον άνθρωπον. Και τι καλύτερον από το να εργασθή κανείς δια τον Θεόν εις ολόκληρον την ζωήν του, ώστε το κέρδος της εργασίας του αυτής να το λάβη μεθ’ εαυτού, όταν υπάγη προς τον Θεόν! Όντως ούτός εστιν ο σοφός έμπορος, που εύρε τον πολύτιμον μαργαρίτην.
Αν ακούσης την φωνήν Κυρίου του Θεού σου, μη σκληρύνης την καρδίαν σου και άκουσον τι λαληθήσεταί σοι εξ Αυτού. «Λαλήσει δε ειρήνην επί… τους οσίους αυτού και επί τους επιστρέφοντας καρδίαν επ’ Αυτόν» ( Ψαλμ. 84,9 ).
Εύχομαι εκ καρδίας, ίνα δια του θείου έρωτος γένηται ακατάπαυστος ο του Θεού πόθος, και φθάσης δι’ αυτού πτερούμενος την ισάγγελον ωραιότητα δια των πρεσβειών της ηγουμένης του τόπου ημών Κυρίας Θεοτόκου. Αμήν , γένοιτο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

2 Τα άνω φρονείτε, τα άνω ζητείτε, το γαρ πολίτευμα ημών, κατά τον Απόστολον Παύλον, εν ουρανοίς υπάρχει. Ω, τι ευτυχία κρύβει ο μοναχισμός! Ω, πολυτέλεια του ουρανού, πως θέλγεις τον μονάζοντα και βιώνοντα την ησυχίαν και φεύγοντα τον μάταιον κόσμον! Πόσον ο νους εις τον ήσυχον τόπον έλκεται προς τα άνω και διαβαίνει από γνώσεως εις γνώσιν, από θεωρίας εις θεωρίαν, αναβάσεις θέμενος εν τη καρδία αυτού, τον Θεόν μόνον κατοπτριζόμενος με θείον έρωτα! Ω, βάθος πλούτου και γνώσεως Θεού! Όντως οι την έρημον περιπολεύοντες άσημοι μοναχοί φιλόσοφοι κατά Θεόν υπήρχον, εις την γην περιεπάτουν, αλλά εις τον ουρανόν διέτριβον δια θεωρίας και έρωτος. Ω μοναχισμέ, οποίος εν τη δόξη σου! Όταν ησυχάση ο άνθρωπος από τους θορύβους και μονάση υπό την οδηγίαν και εποπτείαν ακριβούς οδηγού, τότε οδηγείται εις την εσωτερικήν δόξαν του μοναχισμού. Η πάλη ημών είναι προς εξουσίας, προς αρχάς, προς δυνάμεις σκοτεινάς και παμπονήρους, προς λίαν εμπειροπολέμους παρατάξεις, προς την σάρκα και τον κόσμον των παθών, που ομοιάζουν με πληγάς, που πονούν τρομερά, και χρειάζεται τρόπος, χρόνος, υπομονή και επιμἐλεια δια να θεραπευθούν.
Βλέπομεν τους αγίους πατέρας εις τα πρώτα των χρόνια. Υπέφεραν ξηρασίας, απογοητεύσεις τρομεράς και πολλούς εξοντωτικούς πειρασμούς, εκράτησαν γερά την υπομονήν και την βίαν και κατόπιν τους επεσκέφθη η χάρις, αναλόγως προς ό,τι υπέμειναν προηγουμένως.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

3. ( Ο Γέροντας γράφει προς μοναχάς περί του παρθενικού βίου).

Ο παρθενικός βίος παρομοιάζεται με την εικόνα του πλοιαρίου, που δια παντός παλαίει με την αδιάκοπον και σκληράν φουρτούνα και λιμάνι καταφυγής δεν φαίνεται πουθενά, αλλά συνεχώς κλυδωνίζεται επί των κυμάτων. Διότι η παρθένος φέρει εντός της την φλόγα του σαρκικού φρονήματος και δια τούτο ουδεμία ανακωχή επιτρέπεται, αλλά δια παντός πόλεμος και τα όπλα ανά χείρας. Και ενώ η έγγαμος γυνή, όταν η φουρτούνα εκσπάση, καταφεύγει αμέσως εις το λιμάνι, το οποίον είναι η συζυγική ένωσις, και ούτω διαφεύγει τον κίνδυνον, η παρθένος όμως οφείλει αψηφώντας τας φουρτούνας, να προχωρή εις το ανοικτόν πέλαγος και κρατούσα σταθερώς το τιμόνι του καραβιού της ψυχής της, να παλαίη με τα αγριεμένα κύματα της σαρκός, επικαλουμένη αδιακόπως τον Ιησούν, έως ότου προφθάση Εκείνος και επιτιμήση τη θαλάσση και είπη αυτή : «Σιώπα, πεφίμωσο». Ω, πόσον υψηλή η αγνεία! Πόσον λάμπει η ολόφωτος στολή της και πόσον μεγίστην παρρησίαν κέκτηται, διότι, όχι μόνον εξομοιοί τον άνθρωπον με τους αγγέλους, αλλά τον αναβιβάζει και υπέρ αυτούς. Οι άγγελοι ακόπως διατελούν εν αγνεία, διότι φυσικώς βαδίζουν, ενώ η παρθένος υπέρ φύσιν την πορείαν έθηκε, και όχι μόνον έχει τον αγώνα να στρέψη την φύσιν εις άλλην κατεύθυνσιν, αλλά έχει και την διηνεκή πάλην και την δια βίου προσπάθειαν κατά των φοβερών δαιμόνων, που τρίζουν τους οδόντας της κακίας των, να διαστρέψουν τας ευθείας οδούς του Κυρίου, να αποσπάσουν δηλαδή την καθαράν νύμφην του Χριστού από την αγάπην Αυτού και να την καταστήσουν κτήνος, δίκην χοίρου, κατεσθίουσαν τον βούρκον της εμπαθούς ηδονής.
Ας κοπιάσωμεν, τέκνα μου, ας αγωνισθώμεν, ας τρέξωμεν, όπως καταλάβωμεν το βραβείον της άνω κλήσεως, διότι ο αγωνοθέτης Χριστός πάρεστι, παρακολουθών μετά συμπαθείας τον αγώνα εκάστου, δια να απολαύσωμεν της ομοιότητος Αυτού, όταν φανερωθή, καθώς έγραψε και ο απόστολος των εθνών Παύλος: « Όταν ο Χριστός φανερωθή, η ζωή ημών, τότε και υμείς συν Αυτώ φανερωθήσεσθε εν δόξη». Αι κόραι εγκαταλείπουν τους προσφιλείς των γονείς και αδελφούς και οικείους και προσκολλώνται δια γάμου ανδρί θνητώ και υπομένουν τας αδυναμίας, τας δυστροπίας, τα πάθη αυτού, αν τύχη τοιούτος, ενίοτε δαρμούς και ύβρεις και δεν τον εγκαταλείπουν ένεκεν δεσμού μυστηρίου γάμου ή δια συντήρησιν και ικανοποίησιν της σαρκικής αυτών επιθυμίας. Υμείς αντ’ αυτών νυμφεύεσθε τον άφθαρτον Νυμφίον Χριστόν, εγκαταλείπουσαι γονείς και παν των του ματαίου τούτου κόσμου αγαθών, προς την μετά του Χριστού ένωσιν, δια πνευματικού γάμου, ακολουθούσαι αγαπητικώς τον Ιησούν, ο Οποίος δι’ υμάς υπέμεινε Σταυρόν και θάνατον και σας εχάρισεν προίκαν αμύθητον, την βασιλείαν των Ουρανών, και από πτωχάς και ρυπαράς, σας έστεψε βασιλίσσας, να απολαμβάνετε εις τους ουρανούς υπέρ αυτοκράτορας δόξαν και ευφροσύνην.
Πόσον ασυγκρίτως υπερέχει η χάρις της παρθενίας και πόσον υψηλοτέρα είναι η δωρεά του μυστηρίου της πνευματικής μυστικής συζεύξεως μετά του Νυμφίου Χριστού από τον σαρκικόν γάμον! Και τούτο, διότι ο Νυμφίος είναι ουράνιος, είναι άσπιλος, είναι αιώνιος και Θεός!
Εάν εις τους κοινούς γάμους βλέπωμεν την γυναίκα να αναδεικνύεται ηρωϊς υπομονής και καρτερίας των θλίψεων, των στενοχωριών και δυσκολιών της συζυγικής ζωής, των ύβρεων, των παθών, των δαρμών του συζύγου και των υπέρ τας δυνάμεις της δυσκολιών της ανατροφής και λοιπής κηδεμονίας των τέκνων, τότε, ω, τότε, πόσον αξιοκατάκριτοι θα είμεθα ημείς, όταν δεν δείξωμεν υπομονήν, βίαν, υπακοήν και όλα όσα απαιτεί ο χρηστός ζυγός του γλυκυτάτου Ιησού, εις υψηλότερον βαθμόν της συζύγου γυναικός! Οφείλομεν λοιπόν να επιδείξωμεν πολιτείαν ανάλογον του εξαιρέτου της κλήσεως και των επικειμένων επάθλων και αιωνίων βραβείων του ουρανού.
Ταπεινωθώμεν και κράξωμεν τω Νυμφίω Χριστώ, «Νυμφίε της πτωχής μου ψυχής, μη κλείσης τον ουράνιον νυμφώνα Σου, ως εις τας μωράς παρθένους, αλλά αξίωσον να ευπορούν αι λαμπάδες μας από έλαιον καλών έργων, αγάπης, ταπεινώσεως, μετανοίας, δακρύων, υπακοής, υπομονής, αγνότητος, διακρίσεως και των υπολοίπων αρετών, ώστε η επάρκεια να διατηρή άσβεστον το φως έως της ελεύσεως Σου, ίνα όλη η συνοδεία συνεισέλθωμεν εις τους ουρανίους γάμους με λαμπράν και ακτινοβολούσαν την στολήν εκ του φωτός της ιδικής Σου χάριτος συνεορτάζουσαι και συνευφραινόμεναι μετά Σου, εις τους απεράντους αιώνας των αιώνων. Αμήν, γένοιτο».

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

4. ( O Γέροντας γράφει προς μοναχάς).
Τέκνα μου ευλογημένα, αναλογισθήτε την δωρεάν όπου σας χαρίζει ο Κύριος, το να γίνετε νύμφαι του Υιού Αυτού. Δια τούτο με αμέτρητον ταπείνωσιν προσέλθετε εις την πνευματικήν αφιέρωσίν σας εις τον γλυκύν Ιησούν, και με την ειλικρινή αγάπην σας προς Αυτόν δώσατε την αγίαν υπόσχεσιν, ότι θα μείνετε πισταί μέχρι θανάτου εις την αγάπην Του.
Σας εύχομαι, ωσάν το κεράκι να λυώσετε εις την λατρείαν του Ιησού και ώσπερ το ευώδες θυμίαμα να ευωδιάζουν τα έργα σας και να οσφραίνηται ο Κύριος οσμήν ευωδίας πνευματικής.
Η αφιέρωσις αύτη ως αγία, θα εξοργίση τον φθονερόν δαίμονα, και θα τεθή εις πόλεμον εναντίον σας, υμείς όμως μη δειλιάσητε, καθ’ ότι θα έχητε τον ηγαπημένον σας Ιησούν αρωγόν. Θαρσείτε και μη φοβήσθε, ο Κύριος αοράτω χειρί θα συντρίψη τους αοράτους εχθρούς.
Να έχετε ατσάλινον πίστιν και απόλυτον υπακοήν εις τον Θεόν και εις τους προεστώτας σας και η βοήθεια του Θεού και αι ευχαί αυτών θα σας σκεπάσουν θαυματουργικώς.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

5. Αγαπήσατε τον Νυμφίον σας Χριστόν περισσότερον από την μητέρα σας, δια να μακαρισθήτε εις τους ουρανούς. Μηδέν γήινον μεριμνάτε, ει μη το πώς να αρέσητε τω ωραιοτάτω Νυμφίω Χριστώ, όπου ο γάμος ο πνευματικός θα διαρκέση αιωνίως, ενώ εδώ εις τους κοσμικούς διαρκεί ολίγον καιρόν, και κατόπιν αρχίζουν τα βάσανα της ζωής, ο μόχθος και ο κόπος.
Εις την μοναχικήν ζωήν, ό,τι και αν κοπιάση κανείς, όλα θα ανταμειφθούν πλουσίως και αιωνίως, ακόμη και εδώ εις την γην εκατονταπλασίονα θα λάβωμεν αφήνοντας γονείς, αδελφούς κ.λ.π. Μας δίδει ο Χριστός μας την εν Χριστώ αδελφότητα όπου η αγάπη είναι πνευματική σκοπόν έχουσα να συντελέση εις την πνευματικήν μας προκοπήν, ενώ η σαρκική μόνον τα σωματικά και τα μάταια αγαπά.
Εις την κοσμικήν ζωήν ο κόπος και τα βάσανα είναι μάταια, ενώ εις την μοναχικήν ζωήν συντελούν εις το να κερδίσωμεν τον Θεόν.
Ω, τι ωραία είναι, όταν εις μίαν αδελφότητα υπάρχη αγάπη, όταν μία αδελφότητα είναι μία ψυχή εις πολλά σώματα! Όντως ουρανίαν ζωήν διάγουν. Αλλά ο Θεός επιτρέπει, ίνα κατά καιρούς συμβή κάτι, που θα φέρει σύγχυσιν και ψυχρότητα, και τούτο προς το συμφέρον μας, ίνα γυμναζώμεθα, και φανή η αρετή ή η αδυναμία. Δια τούτο και ο πνευματικός νόμος μας λέγει: πότε χαρά-πότε πένθος, πότε χειμώνας-πότε καλοκαίρι, πότε πόλεμος-πότε ειρήνη. Ούτως εχαράχθη από τον παντογνώστην Θεόν ο πνευματικός δρόμος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

6. «Ήκουσα φωνήν… και η φωνή ως κιθαρωδών κιθαριζόντων εν ταις κιθάραις αυτών και άδουσιν ωδήν καινήν ενώπιον του θρόνου και ουδείς ηδύνατο μαθείν την ωδήν… ούτοί εισίν, οι μετά γυναικών ουκ εμολύνθησαν, παρθένοι γαρ εισιν… ακολουθούντες τω Αρνίω όπου αν υπάγη…» ( Αποκ. Ιωάν.14,3-4 ).
Ανηγγέλθη μοι το ευχάριστον γεγονός, ότι εσήμανεν η ώρα της χάριτος, καθ’ ην θα νυμφευθήτε τον ωραιότατον και γλυκύτατον Ιησούν, τον Νυμφίον των νυμφευσαμένων εν Χριστώ ψυχών, που προετίμησαν υπέρ άλλην αγάπην Αυτόν, που δι’ αυτάς έχυσεν το Πανάγιον Αίμα Του!
Ω αδελφή μας ευλογημένη, τι ωραιοτάτη εκλογή, το να νυμφευθή κανείς τον Υιόν του Θεού εις αιώνας αιώνων, όστις αγαπά την νύμφην Του με άπειρον αγάπην και της επιφυλάσσει νυμφώνα εις τους ουρανούς ανεκλάλητον, όπου θα βλέπη εις αιώνας αιώνων το γλυκύτατον και πάνυ εράσμιον Αυτού πρόσωπον, το οποίον, ως άλλη πνευματική αμβροσία, θα ποτίζη γλυκύτητα ουρανίου μακαριότητος την νύμφην Αυτού ψυχήν! Σταματά πλέον ο βρότειος νους να διηγηθή σκιωδώς το τι αγαθά αναμένουν κάθε ψυχήν! Ω, και απ’ εντεύθεν, εάν μόνον μία σταγόνα σταλάξη από την αστείρευτον πηγήν της ουρανίου μακαριότητος κορέννυται γλυκύτητος θεϊκής η ψυχή, πόση θα είναι τότε, όταν το έλεος του Θεού θα καλέση ταύτην πλησίον της πηγής, με το ελεύθερον να πίνη όσον δύναται αδιαλείπτως, χωρίς ποτέ να στειρεύση αύτη!
Ω Κύριε μου Ιησού, γλύκανον με την αγάπην Σου και δείξον εις την ψυχήν, της πιστής νύμφης Σου μικράν εικόνα του κάλλους, του ουρανίου νυμφώνος Σου, ίνα Σε ακολουθήση πιστώς μέχρι τελευταίας αυτής αναπνοής, έως ότου την οδηγήσης εις την πραγματικήν αλήθειαν της εικόνος! Αμήν, γένοιτο, Ιησού μου.
Ω ωκεανέ ανεξάντλητε, ω αγάπη Θεού, τις έπιε από τα ύδατά Σου και ηδυνήθη λαλήσαι το βάθος του κάλλου Σου! Ω κάλλος αμήχανον, τις προσέβλεψε εις το θείόν Σου πρόσωπον και δεν έθεσε θύραν επί τα χείλη του, μη δυνηθείς πλέον τα δάκρυα της αγάπης Σου να δεσμεύση!
Η χαρά μας πολλή, όπου εις την εν Χριστώ αδελφότητά μας, προστίθεται ακόμη μία ψυχή, διό όλοι, ως ένας άνθρωπος ενωμένοι με την εν Χριστώ αγάπην, ας ακολουθήσωμεν πιστώς τω ωραιοτάτω Νυμφίω Χριστώ φέροντες ο καθείς τον σταυρόν του με υπομονήν, έως να στείλη ο Ιησούς μας τον άγγελον της χαράς, ο οποίος θα οδηγήση την κάθε μίαν ψυχήν εις ωραιοτάτην παστάδα, εις αιώνιον γάμον χαράς ανεκλαλήτου! Όταν ο άγιος Θεός ευδοκήση να λάβετε το αγγελικόν σχήμα, να έχετε υπ’ όψιν σας, ότι ο διάβολος θα σας ενοχλή δια των ποικίλων λογισμών και ως εκ τούτου θα έχετε χρείαν διαφωτίσεως πνευματικής πείρας. Μην εντραπήτε να εξαγορεύετε τον λογισμόν σας καθαρώς, μη κρύβετε τίποτε και θα λάβετε μεγάλην βοήθειαν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

7. Προς πνευματικήν κόρην.
Σου εύχομαι, κόρη μου, η χάρις του Κυρίου να σου χαρίση την θερμήν αγάπην Του, ίνα φλέγεσαι όλη από ταύτην και ούτω να βαδίζης χαίρουσα τον δρόμον τον μακάριον της μοναχικής ζωής, όπου είναι αγγελικός και όποιος τον περιπατήση αξίως, γίνεται η ψυχή του, νύμφη Χριστού λάμπουσα περισσότερον των αγγέλων, διότι η ψυχή του ανθρώπου είναι δημιουργημένη κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του Θεού. Ναι, κόρη μου, ποτέ μην ανταλλάξης τον ουράνιον Νυμφίον με σάρκινον άνθρωπον, τον πλάστην σου με γήϊνον πλάσμα, την ουράνιον θείαν φύσιν με την ανθρωπίνην φύσιν. Υπάρχει ενδοξοτέρα επιτυχία, εις την ζωήν του ο άνθρωπος να έχη ως νυμφίον της ψυχής του τον Υιόν του Θεού, που θα του διατηρήση την αγγελικήν παρθενίαν αιωνίως και θα του χαρίση την αιωνίαν ζωήν εις τον ουρανόν μέσα εις τα θεία σκηνώματα των αγγελικών ουρανίων απολαύσεων!
Τι περισσότερον κάμνουν τα κορίτσια, όταν αφήνουν τους γονείς των και τα αδέλφια των και παντρεύονται; Το αυτό κάμνουν και εκείνα που μονάζουν, άρα τίποτε δεν θυσιάζουν περισσότερον τα μονάζοντα από τα πανδρεμένα, με μόνην την διαφοράν τα πρώτα παίρνουν γήϊνον άνθρωπον με πάθη και αδυναμίας, ενώ τα δεύτερα νυμφεύονται ουράνιον Νυμφίον, άγιον, απαθή και Θεόν.
Άρα πόσον κερδισμένα είναι εκείνα τα κορίτσια και τα αγόρια, που μονάζουν με τον Χριστόν, και εδώ εις τον κόσμον και εκεί αιώνια εις τον ουρανόν!
Εις τον ἀνθρωπον που θέλει να μονάση, φέρνει ο διάβολος πολλά εμπόδια, να μη γίνη μοναχός, τον θέλει εις τον κόσμον να μείνη, δια να τον ρίχνη ευκολώτερα εις αμαρτήματα. Δια τούτο έχε υπ’ όψιν σου, κόρη μου, τας τέχνας του δαίμονος και σοφίζου και τους λογισμούς που θα έρχωνται, είτε τους πειρασμούς σου, όταν εγώ δεν είμαι κοντά σας, να τους λέγης καθαρά εις την Γερόντισσαν και αυτή με την φώτισιν που έχει, θα σε βοηθή πολύ.
Να λέγης την ευχήν συνέχεια, διότι αυτή θα σε βοηθήση καθ’ όλα και θα διαλύση κάθε εμπόδιον προς επίτευξιν του αγίου σου σκοπού. Πρόσεχε τον εαυτόν σου. Φύλαξον εαυτήν αγνήν από κάθε σαρκικόν μολυσμόν, διότι περισσότερον πάντων αγαπά ο ουράνιος Νυμφίος την καθαρότητα του σώματος και της ψυχής του ανθρώπου.
Εύχομαι, κόρη μου, να αγαπήσης και να αγαπηθής υπό του Κυρίου Ιησού και να σου γίνη ο αγαπητός Νυμφίος της ψυχής σου αιωνίως. Αμήν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

8. Προς ετέραν πνευματικήν κόρην.
Καλό μου παιδάκι…., σε χαιρετώ πατρικά από το περιβόλι της Παναγίας μας, το Άγιον Όρος. Σου στέλνω δε και μία ανθοδέσμη με όμορφες ευχούλες για στήριγμά σου στον δρόμο της παρθενίας.
Κάθε άνθρωπος τελείως μόνος θα αντιμετωπίση την φοβεράν ώραν του θανάτου και τα έργα της ταπεινώσεως είναι η πραγματική βοήθειά του.
Τι ταπεινότερον του ράσου της απόκοσμης μοναχής; Η μοναχή κάθεται μακρυά από τις χαρές του κόσμου και κλαίει τις αμαρτίες της, για να βρή την πραγματική χαρά της ψυχής, που γίνεται από την ειρηνική συνείδησι. Είναι πολύ όμορφη και γλυκειά η μοναχική ζωή. Δυστυχώς όμως οι αδυναμίες και τα πάθη μας ενίοτε την παρουσιάζουν δύσκολη. Όσο κανείς έρχεται στην επίγνωσι του Θεού με αίσθησι, τόσο και πιο όμορφα αισθάνεται την μοναχική ζωή, γιατί αισθάνεται και γεύεται την ουράνια χάρι και τη γλυκειά αγάπη Εκείνου.
Ο κόσμος αγνοεί Εκείνον, που δίνει τα θεία και ουράνια αυτά δώρα, γι’ αυτό είναι δυστυχής και λεπρωμένος από την αμαρτία. Οι άγγελοι όμως που Τον βλέπουν, πόσον Τον αγαπούν και Τον λατρεύουν! Μα και η μοναχή που Τον νοιώθει και αυτή δεν μένει αμέτοχη μιας τέτοιας θείας θεωρίας και αγάπης. Ο κόσμος όμως Αυτόν «ουκ έγνω» και γι’ αυτό είναι γεμάτος θλίψι και στενοχώρια στην καρδιά του. Η μοναχή όσο πλησιάζει, ζη και θεωρεί, κατά το εφικτόν, τον Νυμφίο της ψυχής της, τόσο και το εσωτερικό της ομορφαίνει. Το βλέπει αυτό με τα μάτια της ψυχής της, το ζη με πνευματική αίσθησι και πόσο ωραία αισθάνεται τότε! Ταλανίζει τις χαρές και τις απολαύσεις του ματαίου και πλάνου κόσμου και λυπάται τους ταλαίπωρους ανθρώπους, που στηρίζονται και εξαρτώνται απ’ αυτές, ενώ στο τέλος θα πικρανθούν ανεπανόρθωτα.
Εσένα όμως, καλό μου παιδί, εύχομαι ο Θεός του ουρανού και της γης να σε ευλογήση με την ευλογία της Θεϊκής Του καρδιάς, που και εγώ δεν ξέρω στο τέλος, τι θα σου χαρίση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

9. Προς πνευματικήν κόρην.
Τέκνον, έλαβα την εξομολογητικήν επιστολήν σου. Ευχαριστώ τον καλόν μας Θεόν, όπου αι ακτίνες του θείου φωτισμού έτι και έτι διαφωτίζουν και διαμορφώνουν ψυχάς προς κληρονομίαν της πατερικής αυθεντίας, ως προς το ουσιαστικόν θέμα της ψυχής, της επικοινωνίας, εννοώ της ψυχής με τον Θεόν δια μέσου της προσευχής της καλουμένης νοεράς. Νους άπειρος ο Θεός, νους πεπερασμένος ο άνθρωπος. Όταν ο μικρός νους του ανθρώπου ενωθή δια της νοεράς προσευχής με τον άπειρον Νουν, τον Θεόν, κατά φυσικόν λόγον μετέχει των θείων και μακαρίων ενεργειών Αυτού και γίνεται μακάριος αισθανόμενος την ανεκλάλητον χαράν, την γλυκύτητα, την αγαλλίασιν και τα γλυκύτατα δάκρυα, που θάλπουν και πληρώνουν θείας παρηγορίας την ψυχήν. Η προσευχή είναι το κραταιόν όπλον του χριστιανού, ιδίως του μοναχού, του τιτλοφορούντος ως μαχητού της θείας παρεμβολής, που ενόρκως ανύψωσε την ένδοξον σημαίαν του δια βίου ανίσου πολέμου μεταξύ κόσμου, σαρκός και διαβόλου. Ήρωες αφανείς εκλήθημεν, μόνον φανεροί εις τον ακοίμητον οφθαλμόν που καλείται Θεός.
« Ει θέλεις τέλειος είναι, ύπαγε, πώλησόν σου τα υπάρχοντα και δος πτωχοίς, και έξεις θησαυρόν εν ουρανώ και δεύρο ακολούθει μοι» ( Ματθ.16,24 ), καθ’ ημέραν. Όστις με αγαπά, ας με ακολουθήση, διότι τα πάντα είναι σκύβαλα, ονείρων απατηλότερα. Ου παραμένει ο πλούτος, ου συνοδεύει η δόξα, επελθών γαρ ο θάνατος, ταύτα πάντα εξηφάνισε. Το άδηλον, τέκνον, του θανάτου, το φοβερόν κριτήριον του Θεού, η κόλασις των αμαρτωλών, η αιώνιος τρυφή του παραδείσου, δια της μελέτης εν ησυχία, ας εύρουν τόπον εις την καρδίαν σου, διότι εξ αυτών κρίνεται η σωτηρία σου. Εάν απομακρυνθή κανείς εκ του κόσμου, τότε θα γνωρίση την δυσωδίαν αυτού, ενώ πλανώμενος εν αυτώ περιβάλλεται τα ράκη των κοσμικών ηδονών και ευχαριστήσεων ως ένδυμα δόξης. Η Θεολογία, η όντως Θεολογία δεν κατακτάται εν Πανεπιστημίοις, αλλά μόνον εν τη καταφρονήσει του κόσμου μακράν των θορύβων και της κοσμικής παραζάλης, εις τόπον ήσυχον και γαλήνιον, με τάξιν προσευχής και ασκητισμού, όπου ο άνθρωπος καθαρθείς την διάνοιαν και απαλλαγείς των της σαρκός σκιρτημάτων έξει το φως της αληθινής Θεολογίας, του γνώναι εαυτόν. « Ει Θεολόγος ει, προσεύξει καλώς, ει προσεύξει καλώς, Θεολόγος ει» ( Άγιος Νείλος ο Ασκητής ). Εν τη ησυχία ειρηνεύει ο νους, γυμνωθείς ο νους των γηίνων λογισμών φυσικώς επαναστρέφει προς εαυτόν και δι’ εαυτού προς τον Θεόν, δια της μονολογίστου ευχής: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με».
Ουδέν γλυκύτερον παραρριπτείσθαι εν τω οίκω του Θεού μάλλον, ή οικείν εν σκηνώμασιν αμαρτωλού κόσμου με τα δελεάσματα της σαρκολατρείας, εξ ου πορίζεται ο άδης την πληθύν της λείας του.
Τέκνον, η αγάπη του κόσμου έχθρα προς τον Θεόν. Εάν αγαπάς τον Θεόν και θέλης Αυτώ δουλεύειν ολοκληρωτικώς και αποτελεσματικώς, άφες τας βαθμίδας των αψύχων κτιρίων της μεγαλουπόλεως και δεύρο εις τα σκηνώματα του Κυρίου τα αγαπητά και επιπόθητα, ένθα θα σπουδάσης την επιστήμην των επιστημών, την τέχνην, πώς να νικήσης τον διάβολον, τον κόσμον και τον εαυτόν σου. Αύτη εστί επιστήμη του ανδραγαθείν υπέρ αιωνίων βραβείων και θέσεων!

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

10. Προς πνευματικήν κόρην.

Ω, βάθος πλούτου και σοφίας και γνώσεως Θεού, ανέκραζε ο Απόστολος Παύλος, όταν εξίστατο από τας θεωρίας του θείου φωτός και από την καιομένην καρδίαν του υπό του θείου έρωτος!
Τι γλυκύτερον του Θεού! Ουχί ματαιότης πάντα τα ανθρώπινα; Ο τάφος δεν σκεπάζει τα πάντα; Που η νεότης, που το κάλλος, που η δόξα και ο πλούτος; Ουχί τα πάντα σκόνη και τέφρα; Ποίος βασιλεύς και ποίος στρατιώτης, ποίος πλούσιος και ποίος πτωχός; Ουχί οστά ορώμεν; Που τα παλάτια των βασιλέων, των πλουσίων η πολυτέλεια, των τρυφηλών αι πλούσιαι τράπεζαι και τα συμπόσια; Που των ανηθίκων αι ηδονικαί απολαύσεις; Ουχί σκώληκες και δυσωδία ανυπόφορος τους καλύπτει; Αληθώς ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης! Ταύτα φιλοσοφούντες, ας βιασθώμεν, να αγαπήσωμεν με πολύν πόθον την αγνήν και αγίαν οδόν της ενδόξου παρθενίας, ίνα, όταν το σώμα μας αφήσωμεν εις την γην και η ψυχή μας ανεβαίνη εις τον ουρανόν, η ομορφιά και το κάλλος της παρθενίας την στολίζουν δια να αγαπηθή από τον Νυμφίον των αγνών ψυχών, τον Χριστόν μας.
Αγωνίζου, παιδί μου, τον αγώνα τον καλόν, ενθυμού διηνεκώς το άγιον όνομα του Ιησού μας, σκύβε κάτω το κεφάλι εις τον δρόμον που περπατάς και ψιθυριστά ή με τον νουν, λέγε το « Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Μνημόνευε το άδηλον του θανάτου, αναστέναζε και λέγε: Αχ, πως θα με εύρη ο θάνατος; Αχ, θα είμαι έτοιμη; Θα έχω δουλεύσει τω Χριστώ δια τας αμαρτίας μου; Και πάντοτε ενθυμού βίους οσίων, δια να ανάπτη περισσότερον ο πόθος του μοναχισμού μέσα σου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

11. Προς ετέραν πνευματικήν κόρην.
Προσεύχομαι, να σε κατευοδώση ο Θεός εν πάσι. Όταν φεύγη κανείς δια να μονάση, φέρει μαζί του τας αρετάς και τα πάθη. Και καλείται εις τον μοναχισμόν, τας μεν αρετάς να αυξήση, τα δε πάθη να εκριζώση. Εις την εκρίζωσιν των παθών συναντά δυσκολίαν αναλόγως με την τραχύτητα ή με την πληθύν των παθών και χρειάζεται και ανάλογος αυταπάρνησις προς επίτευξιν του σκοπού, που είναι η ελευθερία εκ των ατίμων παθών της αμαρτίας. Ποτέ δεν ευφραίνεται εκείνος που εγχειρίζεται, μάλλον πονεί, αλλά φιλοσοφεί ότι δια της εγχειρήσεως και του πόνου κατεργάζεται η υγεία της ψυχής του.
Συγκερασμένα θα είναι εις τον μοναχικόν δρόμον το γλυκύ της χάριτος με το πικρόν των παθών. Πότε ημέρα, πότε νύκτα, πότε έαρ, πότε χειμών. Έτσι οικονόμησεν η θεία πρόνοια την διατήρησιν του σώματος και της ψυχικής σωτηρίας.
Περνώντας ο χρόνος εις την μοναχικήν ζωήν, πληθυνομένων των πνευματικών γνώσεων, ελαφρύνεται το κοπιαστικόν του Γολγοθά, διότι έρχεται ο αγαθός Κυρηναίος, η παρηγορία των φωτεινών γνώσεων και σηκώνει το βάρος των παθών και έτσι ο οπαδός του Ιησού ανάλαφρος βαδίζει δια την τελείαν νέκρωσιν των παθών, οπότε θα τον διαδεχθή η ανάστασις. Ω παιδί μου, και τι ανάστασις! Γεύσις βασιλείας ουρανών! Κληρονόμος μεν Θεού, συγκληρονόμος δε Χριστού! Τότε δέχεται τον αρραβώνα η ψυχή, ότι νύμφη Χριστού μετά θάνατον θα γίνη εις αμόλυντον παστάδα, αιωνίως ευφραινομένη!
Τότε θα βλέπη τον εαυτόν της να πλέη εις ωκεανούς χαράς και θεωριών. Και όλα ταύτα τα πνευματικά αγαθά τα κερδίζει, όταν καλώς αγωνισθή δια την εκρίζωσιν των παθών εν υπομονή και ταπεινώσει.
Σου εύχομαι, παιδί μου, να αριστεύσης εις τον μελλοντικόν σου αγώνα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

12. Εύχομαι ολόψυχα, να σε διαφυλάττη ο καλός μας Θεός υπό την κραταιάν Του σκέπην και να σε οδηγή
ως απλανής πυξίδα εις τον πόλον του αγνού προορισμού, εις μίαν αγίαν αφιέρωσιν παρά τους πόδας του Ιησού, ωσάν την αγίαν Μαρίαν, να ακούης τον λόγον της χάριτος λαλούμενον εν τη καρδία σου. Μη φοβού μηδένα πλην του Θεού, ο Οποίος ετάζει καρδίας και ανταποδίδει εις έκαστον κατά τα έργα του.
Αγωνίζου τον σωτήριον αγώνα μελετώσα το άδηλον της ζωής και ότι διαβάται είμεθα, πάροικοι και παρεπίδημοι, καθώς πάντες οι πατέρες μας, και ότι ήλθομεν, θα ίδωμεν και θα απέλθωμεν. Επελθών ο θάνατος ταύτα πάντα εξηφάνισε. Αγωνίζου όπως μισήσης εκ ψυχής τα πρόσκαιρα αγαθά και ως σοφός έμπορος εμπορεύσου και αγόρασε τον αγρόν όπου κρύπτεται ο θησαυρός, ο πολύτιμος μαργαρίτης και σκάψε και ευρέ αυτόν και τότε θα γίνης πλουσία εν χάριτι. Ο αγρός είναι ο μοναχισμός και ο πωλήσας όλα του τα θελήματα, τας γενικάς απολαύσεις και την ελευθερίαν, ηγόρασεν αυτόν και σκάψας, δηλαδή κοπιάσας εν τω μοναχισμώ, εύρε την χάριν του Παρακλήτου Πνεύματος και γέγονεν πλούσιος εις την αγάπην και την ελπίδα του Θεού. Ουδέν ωραιότερον του μοναχισμού, όταν ούτος βιώνεται εις τας γραμμάς, που εχάραξαν οι όσιοι πατέρες. Αποκτά κανείς την πολυτέλειαν της γνησίας χαράς και αγάλλεται εν τω Θεώ δια της μακαρίας ελπίδος, ότι θα ζήση μετά του Θεού αιωνίως εν μακαριότητι και ανεκλαλήτω χαρά! Ω, βάθος Θεού! Ω, πλούτος ανέκφραστος και γλυκύτατος! Αν ο Απόστολος Παύλος δεν ηδύνατο παρ’ όλην την ευγλωττίαν του, να δώση μίαν απλήν εικόνα των όσων είδε και αισθάνθηκε εν τη αρπαγή αυτού εις τον Παράδεισον, εγώ, το έκτρωμα, θα δυνηθώ να λαλήσω τα μεγαλεία της του Θεού απολαύσεως; Γεύσασθε και ίδετε ότι χρηστός ο Κύριος. Τέκνον εμόν και του Ιησού, πρόσεχε μη σε χωρίση του Ιησού κανέν των του κόσμου νομιζομένων αγαθών, αλλά όλον σου τον πόθον μετάθες εις τα ουράνια, διότι το πολίτευμα ημών εν Ουρανοίς υπάρχει. Καταφρόνησον τα πάντα, θεώρει ταύτα γην και σποδόν, ουδέν το σίγουρον εις τον παρόντα αιώνα. Φεύγε την αμαρτίαν ως φωτιά και δηλητηριώδη όφιν και κατάφευγε δια της ευχής εις τον Ιησούν και Αυτός θα σε γλυτώνη θαυματουργικώς. Θυσίασε τα πάντα δια τον Ιησούν, διότι Του αξίζει πάσα θυσιαζομένη αγάπη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

13. Προς επιθυμούντας τον μοναχικόν βίον.
Ω, πώς να δυνηθώ να εκτιμήσω τον ασύλληπτον πλούτον της παρθενίας! Ποία γλώσσα πήλινος θα δυνηθή να εξυμνήση την δόξαν της κοντά εις τον Χριστόν μας! Η παρθενία είναι ισάγγελος, είναι εκείνη, που τον γήϊνον άνθρωπον τον κάμνει όμοιον με τον Χριστόν μας και την Παναγίαν μας, διότι αμφότεροι παρθένοι ήσαν. Προτού να αμαρτήσουν οι πρωτόπλαστοι ήσαν παρθένοι, μετά την παράβασιν έγιναν έγγαμοι. Άρα η παρθενία ενομοθετήθη πρώτον, ο δε γάμος είναι αποτέλεσμα της παρακοής και όσοι θέλουν να φθάσουν εις την αρετήν, που είχαν οι πρωτόπλαστοι, όταν ήσαν μέσα εις τον παράδεισον, πρέπει να ζήσουν εν παρθενία και αγνεία.
Η παρθενία και η αγνεία έχουν πολλήν παρρησίαν εις τον Θεόν, δια τούτο και την ζωήν σας να θυσιάσετε, μόνον την παρθενίαν σας να φυλάξετε, ως κόρην οφθαλμού, και, δια να την διατηρήσετε, πρέπει συνέχεια να λέγετε την ευχήν και να προσέχετε να φεύγετε τα αίτια, προσοχή εις τα μάτια σας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

14. Θέλω να αγαπήσης τον Χριστόν μας, πιο πολύ τώρα, αφού δέχθηκες τον αρραβώνα μαζί Του.
Ιδέ πόσην αγάπην σου έδειξε, κόρη μου, να σε πάρη από τον κόσμον και τώρα να ζης εις ένα μοναστήρι
ήσυχο με τόσας προσευχάς και ψαλμωδίας και το κυριώτερον, να ζης με την ελπίδα της αιωνίου ζωής,
όπου θα συμψάλης με τους αγγέλους του Θεού!
Χίλιες ευχαριστίες κάθε στιγμήν να προσφέρης εις τον Θεόν δια τας τόσας ευλογίας Του, που σου εχάρισε από αγάπην.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

15. Παιδί μου, πρέπει να επιμελούμεθα την αγνότητα, διότι έτσι φλογίζεται η μοναχική ψυχή. Η αγνότης είναι εκείνη που δίδει τον καλύτερον χαρακτηρισμόν, πως η μοναχική πολιτεία είναι αγγελική. Εις την αγνότητα επιβλέπει το Πνεύμα το Άγιον και επιφοιτά και ο μοναχός νοιώθει παραδεισένια. Την αγνότητα προσβάλλει ο διάβολος, ώστε να εμποδίση την επίσκεψιν του Αγίου Πνεύματος.
Δια τούτο, παιδί μου, ενοχλούμεθα από λογισμούς κακούς, δια να μη γίνωμεν σκεύη εύχρηστα του Αγίου Πνεύματος και να μη νοιώσωμεν ότι η μοναχική ζωή είναι αγγελική. Λοιπόν, ας αγωνισθώμεν να αποκτήσωμεν με την χάριν του Θεού την αγνότητα της ψυχής και του σώματος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

16. Η χάρις κατά την κουράν του σχήματος άλλους επισκέπτεται πολύ, άλλους ολίγον, αυτό όμως δεν χαρακτηρίζει την μέλλουσαν πνευματικήν ζωήν του μοναχού. Άλλοι δεν αισθάνθηκαν καθόλου την χάριν του αγγελικού σχήματος και όμως μετέπειτα επρόκοψαν πολύ, εις άλλους όμως το αντίθετον συνέβη. Δια τούτο ο σκοπός του μοναχού είναι η καθαρότης της καρδίας, εξ ης η τελεία αγάπη.
Τούτο να μας απασχολή και να κοιτάζωμεν, εάν έχωμεν υπομονήν, ανδρείαν εις τους πολέμους του διαβόλου, αγάπην καθαράν, γλώσσαν καθαράν από κατάκρισιν, καταλαλιάν, κ.λ.π.
Δύο χαρές έχει ο μοναχός, μίαν όταν γίνεται μοναχός, και μίαν όταν πλησιάζη εις τον θάνατον. Τι είναι η ζωή του μοναχού, ει μη ένα μαρτύριον διηνεκές; Δια τούτο ο θάνατος είναι χαρά, διότι σκέπτεται ότι θα φύγη από τα βάσανα και τους πολέμους του πειρασμού. Ίασαι τον εαυτόν σου τώρα που είσαι νέος και τα πάθη είναι νεόφυτα, δια να εύρης εις τα γεράματα ανάπαυσιν, διότι η καλή ζωή θα φέρη και καλά γεράματα και καλόν τέλος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

17. Παρακαλώ την αγάπην σας, προσέχετε τον εαυτόν σας, και μη λησμονήτε τον σκοπόν δι’ ον εξήλθετε και δια τον οποίον οφείλομεν να μαχώμεθα, όπως τον επιτύχωμεν. Τι γαρ ωφελήσει, εάν κατορθώσωμέν τι το κατά κόσμον και ζημιωθώμεν την αθάνατον ψυχήν μας, που δεν είναι τίποτε αντάξιον αυτής;
Ο σκοπός μας ως μοναχοί είναι να αναβώμεν εις τα άνω και να πολιτευώμεθα τα εν ουρανοίς. Τα άνω τα φρονώμεν εις την ισάγγελον καθαρότητα και δεν αρμόζει να υποχωρώμεν εις κάθε άπρεπον λογισμόν εγκαταλείποντες το πανίσχυρον όπλον της ευχής.
Το σώμα του μοναχού είναι ναός του Θεού και χρεωστούμεν τούτον τον ιερόν ναόν να τον ευπρεπίζωμεν με κάθε είδος καθαρότητος, όπως γίνη ευάρεστος εις τον Θεόν. Ο μολύνων τον ναόν τούτον λυπεί τον Κύριον. Προσοχή εις το θέμα της αγνότητος.
Η παρθενία είναι ίδιον γνώρισμα των αφιερωμένων ψυχών, καθώς και των αγγέλων. Ο διάβολος μισεί ασυγχώρητα την παρθενίαν, ως ακάθαρτος και αλλότριος του Θεού, δια τούτο φέρει τόσους αισχρούς λογισμούς, όπως μολύνη το κάλλος της αγνότητος και χάση την αγγελικήν του αίγλην.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

18. ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ, Οκτώβριος 1957.
Αγαπητέ αδελφέ εν Κυρίω,… ο Θεός να σε ευλογήση, και να σε φωτίση εις την απλανή οδόν της σωτηρίας. Μου έγραφες εις την επιστολήν σου, εάν σου έχη δοθή η κλήσις και σε έχη καλέσει ο Κύριος, δια να μη πράξης κάτι χωρίς να σε καλέση Εκείνος εις τον μοναχισμόν και έτσι εγκαταλείψης τας υποχρεώσεις κ.λ.π. Αδελφέ μου, « ο χωρών χωρείτω, ου πάντες χωρούσι τον λόγον τούτον».
Χαρακτηριστικά της κλήσεως είναι, όταν βλέπη ο άνθρωπος μέσα του να έχη ζωηράν επιθυμίαν, ζήλον, πόθον, τρόπον τινά έρωτα προς τον μοναχισμόν. Αυτά όταν βλέπη κανείς εις τον εαυτόν του, πιστώνεται ότι του επιβάλλεται εκ του Θεού να γίνη μοναχός. Αφίεται τελείως ελεύθερος, να εκλέξη μόνος ή το ένα ή το άλλο, με την πληροφορίαν ότι του εδόθη το προσόν και η κλήσις, και εάν θέλη αυτοπροαιρέτως, χωρίς βίαν, να ασπασθή τον μοναχισμόν, ο οποίος λέγεται και παρθενικός βίος.
Η κλήσις αύτη είναι χάρις Θεού, που πρέπει ο άνθρωπος να μη την αφήση και σβήση. Διότι, εάν την αφήση 2-3 χρόνια παραμένων εις τον κόσμον, χωρίς άλλο θα σβήση και μετά δεν ανάπτει πλέον δια ένα τοιούτον υψηλόν σκοπόν. Χρειάζεται ευρισκόμενος εις τον κόσμον ο τοιούτος να νηστεύη κατά την δύναμιν του σώματος με διάκρισιν, να αγρυπνή, να προσεύχεται, να δίδη ελεημοσύνην, να φυλάγεται από τα πράγματα που μολύνουν τον σώφρονα λογισμόν, να αποφεύγη κακάς συναναστροφάς, ομιλίαν γυναικός, να ησυχάζη, να μελετά κ.λ.π.
Αυτά όλα, βοηθούν να αυξήσουν την επιθυμίαν την μοναχικήν και να την διατηρήσουν θερμήν, έως να έλθη ο κατάλληλος καιρός δια την εκπλήρωσιν, όταν βέβαια αποφασίση, διότι, όπως είπαμε, αφήνεται τελείως ελεύθερος ο άνθρωπος εις την εκλογήν, καίτι έχει την κλήσιν μαρτυρουμένην εκ των χαρακτηριστικών ιδιωμάτων. Τότε βέβαια, τρόπον τινά, επιβάλλεται ο μοναχισμός, όταν μεσολαβήση υπόσχεσις προς τον Θεόν. Καθώς λοιπόν, λέγουν οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας, ο υποσχεθείς οφείλει κατά χρέος να γίνη μοναχός. Όταν πρόκειται να υποσχεθή κάτι κανείς, πρέπει να το σκεφθή καλά, διότι η αθέτησις δεν θα έχη καλά αποτελέσματα, διότι λογίζεται καταφρόνησις προς τον Θεόν, εις Ον υπεσχέθη. Ο παρθενικός βίος είναι υψηλός, διότι αφήνει ο άνθρωπος ολόκληρον τον εαυτόν του, χωρίς εμπόδια, ίνα αρέση εις τον Θεόν, ώστε συν τω χρόνω, συνταυτιζόμενος με την θείαν δούλευσιν, να καταστή άγιος ψυχή και σώματι, να αναγεννηθή, να γίνη καινός άνθρωπος, κατά Χριστόν αφοσιωμένος έχων τα χαρακτηριστικά της κατά Χριστόν ζωής, καθώς και τα παιδιά έχουν τα χαρακτηριστικά των γονέων δεικνύοντα την γνησιότητά των. Εσύ, αδελφέ μου, ημπορείς όταν θέλης, και ως προσκυνητής να έλθης εις το Άγιον Όρος και να ιδής και εκ του πλησίον τα πράγματα, και αν θελήσης, μένεις όσον χρόνον θέλεις κοντά μας ή οπουδήποτε αλλού. Το σπιτάκι μας έχει δύο κελλάκια, εις το ένα εγώ, εις το άλλο εσύ και έτσι βλέπεις καλύτερα τι να πράξης. Θα ακούσης και πνευματικά λόγια από πείρας, από τον Γέροντά μου, και με ένα λόγον θα διαφωτισθής αρκετά, ώστε να γνωρίσης τι να πράξης. Κατ’ αρχάς, η κατά Χριστόν ζωή έχει κόπους και πειρασμούς ποικίλους, αλλά, συν τω χρόνω, μειούνται και αρχίζει η πνευματική παράκλησις, ώστε κατά τον καιρόν της επισκέψεως της χάριτος του Θεού θα ευρίσκεσαι εις πνευματικήν ευχαρίστησιν και τέρψιν.
Δια πολλών θλίψεων, μας είπε ο Κύριος ότι θα σωθώμεν, και πρέπει η ψυχή μας να στερεωθή εν τη υπομονή, και ο υπομείνας μέχρι τέλους, εκείνος θα εύρη την σωτηρίαν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

19. ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ, Νοέμβριος 1957.
Προσφιλέστατέ μοι εν Χριστώ αδελφέ…, η χάρις του Αγίου Πνεύματος να σε σκεπάζη πάντοτε.
Χθες έλαβα την επιστολήν και εχάρηκα πολύ, που αντιλήφθηκες την πραγματικήν ουσίαν του μοναχισμού και που είσαι καλά. Η ιδική μου υγεία είναι πτωχή κατά το θέλημα του Θεού. Οι λόγοι μου περί φυγής έχουν την έννοιαν, ότι μένοντας ο άνθρωπος εις τον κόσμον 2-3 χρόνια και αργοπορώντας ψυχραίνεται και μετά ταύτα χάνει τον τόνον προς τον μοναχισμόν, και η χάρις αυτή της θέρμης υποχωρεί δια την αμέλειαν της εκληρώσεως του σκοπού. « Ακάνθας και τριβόλους ανατελεί σοι η γη» ( Γεν. 3,18 ), λέγει η Γραφή. Ακάνθας λοιπόν και τριβόλους, δηλαδή τα πάθη και η κακή συνήθεια, ανατέλλουν εις την γην της καρδίας. Μετά πολλών κόπων και ιδρώτων και δακρύων ανασπώνται αι ακανθώδεις ριζίδες των παθών και κακών συνηθειών, δια να καθαρισθή η γη της καρδίας, όπου θα σπαρή ο σπόρος, ο λόγος του Θεού. «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Κατά τους νηπτικούς πατέρας, η ευχή είναι ο σπόρος, που σπείρεται εις την καρδίαν του αρχαρίου μετά πολλού κόπου και αγώνος κατ’ αρχάς, ώσπου να φυτρώση, να μεγαλώση, να τον θερίση και να ποιήση άρτον, τον άρτον της ζωής, δηλαδή να εσθίη τον καρπόν εκ του σπόρου, ήτοι την γλυκύτητα της ευχής, την αγάπην του Χριστού. Αυτό είναι το ύδωρ το ζων, το οποίον ποτίζει την καρδίαν, την δροσίζει και την θάλλει, τα οποία εγώ ο ράθυμος υστερούμαι. « Γύναι,…έρχεται ώρα,…ότε οι αληθινοί προσκυνηταί προσκυνήσουσιν τω Πατρί εν Πνεύματι και αληθεία» ( Ιωάν. 4,23 ). Τι ωραία που διασαφηνίζει ο Κύριος την νοεράν προσευχήν!
Παραμένοντας εις τον κόσμον αγωνίζου, μελέτα, προσεύχου, όσον ημπορείς, λέγε την ευχήν, διότι είναι μεγίστη η δύναμίς της. Την ελεημοσύνην επιδίωκε, μεγάλη η δύναμις της ελεημοσύνης. Και εγώ, όταν ήμουν εις τον κόσμον, δια να με βοηθήση ο Θεός εις τον σκοπόν μου, καίτοι ήμουν πτωχός, έκαμνα την κατά δύναμιν ελεημοσύνην. Είδες πως δοξάζει ο Θεός τους ελεήμονας, εις τον Κορνήλιον τον εκατόνταρχον εφανερώθη ο άγγελος Κυρίου και του λέγει: «Αι ελεημοσύναι και αι προσευχαί σου ανέβησαν εις μνημόσυνον ενώπιον του Θεού». Παρομοίως και ο προφήτης Δανιήλ προς τον Βασιλέα λέγει: « Βασιλεύ, τας αμαρτίας σου εν ελεημοσύναις λύτρωσαι και τας αδικίας σου εν οικτιρμοίς πενήτων» ( Δανιήλ 4,24 ). Ας μνημονεύωμεν, αδελφέ μου, πρώτος εγώ ο αναίσθητος, το φοβερόν λογοθέσιον ενώπιον του φοβερού κριτηρίου του Θεού, καθώς το εμνημόνευαν οι άγιοι ασκηταί. Ο αββάς Αγάθων έκλαιγε την ώραν του θανάτου και του λέγουν τα καλογέρια του:
-- Και συ κλαις, αββά;
-- Πιστεύσατέ μοι, τέκνα, εγώ μεν έβαλα την δύναμίν μου, δια να αρέσω τω Θεώ, δεν ξέρω όμως, άρεσε το έργον μου ενώπιον του Θεού!
Έκλαιγε και ο αββάς Αντώνιος ο Μέγας:
-- Και συ κλαις αββά;
-- Πιστεύσατέ μοι, τέκνα, αφ’ ότου έγινα μοναχός, ο φόβος του θανάτου ουκ απέστη απ’ εμού!
Σκέπτομαι και εγώ τον εαυτόν μου, τι απολογίαν θα δώσω τω Θεώ; Εγώ ο ράθυμος και ακάθαρτος, που τα πάθη με έχουν γυμνώσει από το ένδυμα του γάμου!
Όταν ο άγιος Μιχαήλ ο Μαλεϊνός ήτο αρχάριος, και πήγε ο πατέρας του να τον πάρη από το μοναστήρι, τον άκουσε να ψέλνη: « Ψυχή μου, τα ώδε πρόσκαιρα, τα δε εκεί αιώνια. Ορώ επί του θρόνου τον κριτήν και προ του βήματος ποταμός πύρινος έλκει, και βίβλοι ανεώχθησαν και τα κρυπτά των ανθρώπων εδημοσιεύθησαν».
Θα συναντήσης, αδελφέ μου, πολλά προσκόμματα εις τον δρόμον σου, αλλά συ μη χάνης το θάρρος σου. Απόφευγε παν το οποίον σε εμποδίζει εις τον δρόμον του Θεού. Πάσαν φιλίαν με κοσμικά παιδιά έκκοψον. Μη φοβάσαι, όταν ο Θεός μεθ’ ημών ουδείς καθ’ ημών.
Το κελλάκι μου είναι πολύ ησυχαστικό, όταν έλθης, πολύ θα ευχαριστηθής. Ζω μέσα εις μίαν άκραν ησυχίαν και αμεριμνίαν. Ο Γέροντας, μου έδωσε ευλογίαν να τρώγω κάτι το πρωϊ, εδώ μόνος μου εις την ησυχίαν. Σπάνια να έλθη κανείς. Τρώγω το φαγάκι μου μόνος. Προσπαθώ με την βοήθειάν του Θεού να λέγω την ευχήν, ξυπνώ μόνος μου, την αγρυπνίαν μόνος. Όποιος λοιπόν ποθεί να ζήση εν ησυχία, αμεριμνία και προσευχή, πολύ θα του αρέσει εδώ.
Σε περιμένω με πολλήν χαράν. Θα σε παρακαλέσω πολύ, να μη διστάζης να μου γράφης.
Σου εύχομαι με αγάπη χριστού.
Ελάχιστος παπά-εφραίμ του Ιωσήφ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

20. H εγκράτεια, η νηστεία, η αγρυπνία, η απάρνησις των εγκοσμίων, κ.λ.π. είναι τα μέσα, παιδί μου, δια να φθάσωμεν εις την καθαρότητα της καρδίας, και εκ των ιδιωμάτων που χαρακτηρίζουν την καθαρότητα της καρδίας, είναι κυρίως η αγάπη. Ο σκοπός μας λοιπόν, είναι η καθαρότης της καρδίας, άνευ καθαρότητος ο Θεός ουκ οπτάνεται, ου φανερούται. Λοιπόν, πως ημπορούμε να ιδούμεν, εάν εφθάσαμεν εις τον σκοπόν μας, εάν προσεγγίσαμεν εις τον σκοπόν μας, εάν δεν έχωμεν καθαράν καρδίαν; Λέγει ο Απόστολος Παύλος ( Κορινθ. 13,4 ) : « Η αγάπη ου ζηλοί, η αγάπη ου περπερεύεται, ου φυσιούται, ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν, ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αληθεία, πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει, η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει». Αυτά όλα τα χαρακτηριστικά, που διαλαλεί και βροντοφωνεί ο Απόστολος Παύλος, δίδουν την έννοιαν κατά πόσον ο άνθρωπος προχώρησε εις την καθαρότητα. Ο γεωργός αρχίζει και καθαρίζει το χωράφι του, το καθαρίζει από πέτρες και αγκάθια, το οργώνει, το σπέρνει, περιμένει να βρέξη ο Θεός, να στείλη τον ήλιον, τους ανέμους, με ένα σκοπόν, ίνα θερίση το σιτάρι, και να απολαύση τους καρπούς του. Ο ναύτης, ο έμπορος πηγαίνει μακρυά, κινδυνεύει από τρικυμίας, από διαφόρους κινδύνους με τον σκοπόν να μεγαλώση τον πλούτον του και από την αύξησιν του πλούτου να αποκομίση την απόλαυσιν. Ο μοναχός υπομένει την στέρησιν των γονέων, των αδελφών, των συγγενών, στερείται της αναπαύσεως, αγρυπνεί, εύχεται, υπακούει, μάχεται με τους λογισμούς κ.λ.π. δια ποίον σκοπόν; Δια να επιτύχη την καθαρότητα της καρδίας, δια να ιδή τον Θεόν! Εάν δεν καθαρισθή, τον Θεόν δεν τον βλέπει. Ο Θεός τι είναι; Ο Θεός είναι αγάπη, άρα ο ελλιπής εις την αγάπην την γνησίαν, την πνευματικήν, την ανόθευτον αγάπην, δεν ημπορεί να γνωρίση το θείον.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

α Περί Μοναχισμού, Παρθενίας και Αγνότητος.

21. Κόρη μου, χίλιες ευλογίες να σου παρέχη ο γλυκύτατος Εσταυρωμένος, όστις υπεραγαπά την παρθενίαν, η οποία είναι πνευματική αδελφή της παρθενίας των αγγέλων. Ο Ουράνιος Πατήρ παρθένος, ο Υιός Αυτού, ο Κύριός μας Ιησούς, παρθένος, ο ηγαπημένος μαθητής του Χριστού, ο Ιωάννης, παρθένος. Αλλά την παρθένον Μαρίαν, την Παναγίαν μας, που βάλω, η Οποία υπάρχει τείχος προστασίας των αγωνιζομένων παρθένων! Ταύτην την αγιωτάτην αρετήν, το αγγελικόν κόσμημα, την παρθενίαν, εύχομαι, κόρη μου, να εκλέξης εν τω βίω σου. Όλα όσα θα χάση κανείς, δύναται να τα επανακτήση πλην της παρθενίας, αγνοτάτη ζωή άνευ ατασθαλιών και αισχρών αμπλακημάτων. Χαίρουν τα αγγελικά στρατεύματα, όταν προστεθή εις αυτά έστω και μία ακόμη συναγωνίστρια. Ζηλευτή η θέσις αύτη, δεν θα ήθελες, κόρη μου, και συ να την καταλάβης; Ελπίζω το έργον της χάριτος να τελειώση εν σοι ενδόξως υπέρ της δόξης του Εσταυρωμένου. Τον Ιησούν μας, ω θύγατερ, να αγαπήσης και Αυτόν μόνον να λατρεύσης εν τη ζωή σου. Ο Ιησούς λοιπόν, ας είναι το πνευματικόν εντρύφημα της καρδίας σου και ποτέ μην ανταλλάξης αυτήν την αγίαν αγάπην με την κίβδηλον των επιγείων τερπνών, όσον και αν θελήση ο μάταιος κόσμος να σε βιάση. Γενού μαθήτρια του Ιησού, ως άλλη μυροφόρος προσφέρουσα ως μύρον πολύτιμον προς τον Διδάσκαλόν σου την παρθενικήν σου αγνότητα. Ως όνειρον παρέρχονται όλα τα γήϊνα και κανέν τούτου του κόσμου δεν μένει σταθερόν και αναλλοίωτον.
Προς τι λοιπόν να αγαπήσωμεν τα προσωρινά και εφήμερα από τα αιώνια και αεί διαμένοντα; Ο θάνατος μας απειλεί ανά πάσαν στιγμήν, δια να μας παραπέμψη εις τον άλλον κόσμον και δη εις το κριτήριον του Θεού. Τι λοιπόν εναπομένει να κάμνωμεν ημείς; Τι άλλο, παρά να ετοιμαζώμεθα να δώσωμεν καλήν απολογίαν τω Θεώ, δι’ α ημαρτήσαμεν Αυτώ!
Κάθε σου σκέψις, που δεν είναι καλή αλλά αμαρτωλή, να την διώχνης μόλις εμφανισθή. Το όνομα του Ιησού μας μνημόνευσε συνεχώς, διότι τούτο το αγιώτατον όνομα θα σου δώση την νίκην κατά της ποικίλης αμαρτίας.

Β΄ Κόσμος, Οικείοι.

1. Άγγελος Θεού, παιδί μου, να σε παρακολουθή και να σου δείχνη τον δρόμον του Θεού και της σωτηρίας σου. Αμήν, γένοιτο. Εύχομαι ο Θεός να σου δίδη την υγεία της ψυχής σου, διότι αύτη είναι χάρισμα υιοθεσίας, που το λαμβάνουν εκείναι αι ψυχαί, όπου ολοκληρωτικώς έχουν δοθή εις την λατρείαν και αγάπην του Θεού. Ο κόσμος την νεότητα την έλκει μαγνητοειδώς. Πολλήν δύναμιν έχουν τα του κόσμου εις την νεοφώτιστον ψυχήν, που τώρα ήρχισε να βλέπη τον προσανατολισμόν της και τον σκοπόν της ζωής και το καθήκον που την καλεί. «Η (αγάπη) φιλία του κόσμου, έχθρα του Θεού εστιν. Ος αν ουν βουληθή φίλος είναι του κόσμου, εχθρός του Θεού καθίσταται» (Ιακ. 4,4). Ο Θεός τας απολαύσεις τας έχει αποταμιεύσει εις την αιωνιότητα, καθ’ ότι και Αυτός και η ψυχή μας είναι αιώνιος. Δεν έχουν ουδεμίαν σύγκρισιν αι ηδοναί του κόσμου με τας αγίας και αγνάς ηδονάς του Θεού. Αι ηδοναί του κόσμου αποκτώνται με κόπους και έξοδα και μετά την ολιγόστιγμον απόλαυσιν ακολουθούν ποικίλαι συνέπειαι, οπότε καταχρηστικώς λέγονται ηδοναί. Αι του Θεού όμως δεν έχουν τοιαύτας συνεπείας, διότι αι πνευματικαί ηδοναί κάτω εις την γην είναι απαρχή δια μίαν αιώνιον σειράν απολαύσεων και ηδονών εις την βασιλείαν του Θεού. Ενώ αντιθέτως ο φθαρείς εις τας του κόσμου απολαύσεις, υποχρεώνεται να υποστή μίαν αιώνιον καταδίκην με τον αρχικόν υποκινητήν της διαφθοράς, τον διάβολον. Ο χρόνος της ζωής μας, παιδί μου, μας εδόθη ως χρήμα, δια να εμπορευθώμεν ο καθείς την σωτηρίαν του και αναλόγως του εμπορίου, που θα πραγματευθώμεν ή θα πλουτίσωμεν ή θα πτωχεύσωμεν. Εάν το χρήμα του χρόνου το εκμεταλλευθώμεν εις το εμπόριον της αυξήσεως του πνευματικού πλούτου, όντως εσόμεθα έμπειροι έμποροι και θα ακούσωμεν της μακαρίας φωνής: «Ευ, δούλε αγαθέ και πιστέ! Επί ολίγα ης πιστός, επί πολλών σε καταστήσω, είσελθε εις την χαράν του Κυρίου σου»(Ματθ.25,23). Μετά το πέρας της ζωής μας, από τον καθένα μας θα ζητηθή ακριβής λογαριασμός, πως και που εξοδεύθη το χρήμα του χρόνου, και αλλοίμονον αν το εσκορπίσαμεν εις κινηματογράφους, εις διασκεδάσεις, εις διαφθοράς, εις μάταια όνειρα, εις απολαύσεις σαρκικάς. Τότε ποία απολογία θα ημπορέση η δεμένη μας γλώσσα να προφέρη, ή πως θα δυνηθή να άρη τα όμματα να ιδή τον Χριστόν μας, όταν Εκείνος απαριθμήση τας απείρους ευεργεσίας, τας οποίας η άπειρος αγάπη Του υπερεκένωσεν εις ημάς; Τώρα που έχομεν καιρόν, τώρα όπου το χρήμα δεν εξοδεύθη όλον και το έχομεν εις την διάθεσίν μας, ας σκεφθώμεν συνετά και τον αλήτην κόσμον, που ζητεί να μας το κλέψη, ας τον απωθήσωμεν ως βρωμερόν τεθνηκότα κύνα και ας δράμωμεν να αγοράσωμεν με το χρήμα έργα πολύτιμα, τα οποία όταν τα δοκιμάση το πυρ, θα ευρεθούν λαμπρότατα, άξια δώρα εις τον Άγιον Θεόν μας, πρέποντα να τεθούν προς διακόσμησιν εις την αγίαν Ιερουσαλήμ του Ουρανού. Όχι άχυρα να αγοράσωμεν, δηλαδή έργα σκότους και κολάσεως άξια, διότι συν αυτοίς και ημείς θα συγκατέλθωμεν εις το αιώνιον πυρ της κολάσεως, όπου η μάζα των καταχραστών των του Θεού δωρεών θα απολαμβάνουν ό,τι έσπειραν!
Συ δε σπείρε έργα καλά μετά δακρύων και θα θερίσης εν καιρώ επισκοπής δράγματα απολαύσεως αιωνίου ζωής!

Β΄ Κόσμος, Οικείοι.

2. Θελκτικός κατ’ όψιν εστιν ο κόσμος. Ημείς όμως, δια να τον εμπαίξωμεν, πρέπει να γίνωμεν μωροί, ίνα σοφοί γενώμεθα κατά Θεόν. «Η αγάπη του κόσμου, κατά τον Παύλον, έχθρα εις τον Θεόν εστι και ο αγαπών τον κόσμον γεγύμνωται της του Θεού αγάπης». Ημείς εκλήθημεν δια την κατάκτησιν του Ουρανού. Πρόκειται δια μίαν αιώνιον κληρονομίαν, κληρονομίαν ολοκλήρου του Θεού, «πάντα γαρ απέδωκας ημίν». Ω, βάθος πλούτου και σοφίας και γνώσεως Θεού! Τι γαρ εδώκαμεν εις τον Θεόν, ίνα χαρίση εις ημάς την απέραντον Αυτού βασιλείαν; Τας κακίας μας; Τας ασεβείας μας και γενικώς τα άπειρα εις μέτρον και ενοχήν σφάλματά μας; Ομολογούμεν την χάριν, ου κρύπτομεν το έλεος. Ας αγωνισθώμεν, βραβεία αιώνια απόκεινται εις τους αγωνιστάς, τρέχε οπίσω καθαρότητος βίου. Σπεύδε μακρύναι τον κόσμον εκ της διανοίας σου και πλησίασε την καρδίαν σου εις τον άνω κόσμον, όπου βασιλεύει η αιώνιος χαρά, η ειρήνη, η μακαριότης.

Β΄ Κόσμος, Οικείοι.

3. Θα μεταχειρισθή ο σατανάς ποικίλας παγίδας, όπως σας παραλύση, δια να εξασθενήσετε και να χάσετε το ηθικόν σας, πλην όμως και εσείς εννοήσατε την πονηράν τέχνην και λάβετε μέτρα αντιστάσεως. Το ότι δοκιμάζεσθε, τούτο είναι από τον Θεόν, διότι σας προγυμνάζει δια την μάχην, σας ψήνει, σας παιδαγωγεί. Όπως οι στρατιώται που γυμνάζονται εις τους κόπους της ασκήσεως εις τα γυμνάσια, εκεί πρώτα κάμνουν την θεωρίαν της μάχης και κατόπιν, όταν σαλπίση ή σάλπιγγα του πραγματικού πολέμου, γυμνασμένοι όντες ορμούν εις την μάχην με την εσωτερικήν συναίσθησιν, ότι γνωρίζουν πώς να πολεμήσουν, και είναι έτοιμοι να θυσιασθούν δια τον σκοπόν και την ιδεολογίαν των. Κατά παρόμοιον τρόπον και υμείς τώρα. Αφού εκλήθητε να γίνετε στρατιώται του Ιησού και να πολεμήσετε τον εχθρόν Του, ο Χριστός, σας γυμνάζει προς διαπίστωσιν της προς Αυτόν αγάπης σας, «τις εστι ο αγαπών με, ει μη ο τηρών τας εντολάς μου;». Θαρσείτε, τέκνα μου, μείνατε πιστοί και αφοσιωμένοι εις Εκείνον, που σας ηγάπησε με τελείαν αγάπην. Οι αξιωματικοί, προτού να αρχίση η μάχη, τους στρατιώτας τους εμψυχώνουν με διάφορα στρατιωτικά και ηρωϊκά εμβατήρια και με διαφόρους διηγήσεις πράξεων ηρωϊκών και τους εξάπτουν το αίσθημα της αυτοθυσίας, αύτη η εργασία τους δίδει πολλήν δύναμιν και ανδρείαν εις την διεξαγομένην μάχην. Ούτω και ημείς, όπως έκαμαν και οι άγιοι, να μελετώμεν τους αγώνας των μαρτύρων, πως αυτοί ηγωνίσθησαν, καθώς και των οσίων πατέρων, πως ασκήτευσαν, πως εγκατέλειψαν τον κόσμον και τους πάντας και πως ουδέν τους ημπόδισεν εις το να ακολουθήσουν τον δρόμον, που οδηγεί εις τον Ιησούν. Αύτη η μελέτη θα σας τονώση πολύ την καλήν σας θέλησιν και προαίρεσιν, διότι πολλοί μη γνωρίζοντας τας κεκρυμμένας παγίδας εκάμφθησαν και εξέπεσον αι ψυχαί των από την ελπίδα της αιωνίου ζωής. Μελετάτε την αγάπην του Ιησού μας, η αγάπη του Ιησού θα εξουδετερώση κάθε άλλην φυσικήν αγάπην, και όσον περισσότερον αφήσωμεν, τόσον περισσοτέραν αγάπην θα απολαύσωμεν του Θεού. Άνω πρόσχωμεν, όπου ο Ιησούς κάθεται εκ δεξιών του Θεού, άνω ας βλέπουσιν οι οφθαλμοί μας, διότι άνω εισί τα αιώνια και ατελεύτητα. Μη κάτω, διότι τα πάντα γη και σποδός. Σκεφθήτε την ουράνιον πολυτέλειαν, εκεί η άπειρος σοφία του Θεού, εκεί τα κάλλη τα ακατανόητα, εκεί αι αγγελικαί μελωδίαι, εκεί ο πλούτος της θείας αγάπης. Εκεί η ανώδυνος ζωή, εκεί θα έχουν αφαιρεθή τα δάκρυα και οι στεναγμοί, εκεί μόνον χαρά, αγάπη, ειρήνη, πάσχα αιώνιον, εορτή που δεν θα έχη τέλος. Ω, βάθος πλούτου και γνώσεως Θεού! « Α οφθαλμός ουκ είδε, και ους ουκ ήκουσε και επί καρδίαν ανθρώπου ουκ ανέβη, α ητοίμασεν ο Θεός τοις αγαπώσιν Αυτόν» ( Α΄ Κορινθ.2,9 ). Προσέχετε την ευχήν, επιμείνατε προσευχόμενοι. Η προσευχή όλα θα τα τακτοποιήση. Μη κάμπτεσθε καθόλου. Μείνατε στερεοί εις τον άγιον σκοπόν. Μείνατε κοντά εις τον Ιησούν δια να ζήσετε την πνευματικήν ευτυχίαν. Ουδεμία ευτυχία υπάρχει εκτός μιας και αυτή εν τω Χριστώ. Αι νομιζόμεναι ευτυχίαι εκτός Χριστού, λέγονται καταχρηστικώς, εφ’ όσον αποκτώνται με ένοχα μέσα και διότι τελειώνουν εντός ολίγου και οδηγούν τον άνθρωπον εις την αιώνιον δυστυχίαν. Αγωνίζεσθε, τέκνα μου, οι άγγελοι πλέκουν στεφάνια με λουλούδια του παραδείσου. Ο Χριστός μας τα λογίζεται εις μαρτύριον. Τι ωραιότερον να μαρτυρή κανείς δια τον Χριστόν!

Β΄ Κόσμος, Οικείοι.

4. Έλαβον το γράμμα σου παιδί μου και όλοι εχαρήκαμε δια τον στερεόν σου πόθον, δια το ωραίον ιδεώδες του μοναχισμού. «Εξελεξάμην παραρριπτείσθαι μάλλον εν τω οίκω του Θεού μου ή οικείν με εν σκηνώμασιν αμαρτωλών» ( Ψαλμ. 83,11 ). Καμμία αγάπη μη σε χωρίση από την αγάπην του Χριστού. Τα πάντα να θεωρής σκύβαλα, ίνα Χριστόν κερδίσης. Ουκ άξια τα παθήματα της παρούσης ζωής προς την μέλλουσαν δόξαν, που θα δοθή εις τους αγωνιστάς. Καιρός αγώνων, θλίψεων, κόπων δια τον Θεόν ο νυν, ο δε μέλλων, καιρός στεφάνων δόξης αιωνίου, βραβείων, επαίνων και συναυλίας μετά των αγίων αγγέλων πλησίον του υπερτάτου θρόνου του Θεού. Η νεότης διέρχεται αθόρυβα. Τα χρόνια κυλούν ήσυχα, ανεπαίσθητα, όπως το νεράκι του ρυακιού. Οι ώρες ωσάν τον καπνόν, που παίρνει ο άνεμος. Ούτω φεύγει και χάνεται η παρούσα ζωή και οι μεν αγωνισταί του Θεού, πορεύονται προς αιώνια βραβεία δόξης, οι δε ράθυμοι και φιλόκοσμοι, προς μίαν αιώνιον καταδίκην μετά των δαιμόνων. Τα θέλγητρα του κόσμου και αι ηδοναί αυτού εις αυτούς που τας απολαμβάνουν, αν δεν μετανοήσουν, θα μεταβληθούν εις αιώνιον θλίψιν και πόνον. Ενώ αντιθέτως, εις τους ανθρώπους του Θεού, το ολίγον της στερήσεως, θα αντιμετρηθή με μίαν αιώνιον ευτυχίαν και μακαριότητα του Θεού. Ταύτην την μακαριότητα είδεν ο ουρανοβάμων Παύλος και ανεφώνησεν έκπληκτος: « Α οφθαλμός ουκ είδεν και ούς ουκ ήκουσεν και επί καρδίαν ανθρώπου ουκ ανέβη, α ητοίμασεν ο Θεός τοις αγαπώσιν Αυτόν» ( Α΄ Κορ.2,9 ). Μη σε εμποδίση το των οικείων φίλτρον. Σκέψου ότι μόνος σου θα είσαι εις την ώραν του θανάτου και τότε χρήζεις να έχης τον Θεόν βοηθόν. Και αν τώρα Τον αγαπήσης περισσότερον εκείνων,
θα έχεις Τούτον. Εάν όμως υποχωρήσης, τότε μόνος θα θερίσης της σκληράς μεταμελείας την επικαρπίαν. Λοιπόν δια την αγάπην του Χριστού μας, ανάλαβε την απόφασιν και ξεκίνα.